Voortgang Intensiveringsplan preventie vogelgriep

Bij de Kamerbrief is een voortgangsrapportage gevoegd waarin voor alle maatregelen een stand van zaken wordt weergegeven. In de Kamerbrief wordt ingegaan op een aantal hoofdpunten uit de uitvoering van het Intensiveringsplan, enkele moties en toezeggingen en een aantal bijgevoegde onderzoeksrapporten.

Situatie vogelgriep

Na een relatief rustige zomer in 2023, is sinds een uitbraak in Renswoude op 11 november 2023 sprake van een tot nu toe relatief beperkte opleving van het virus bij zowel gehouden pluimvee als wilde vogels in zowel Nederland als Europa. Uit onderzoek is gebleken dat de uitbraak in Renswoude een andere sequentie van het H5N1-virus betrof dan de afgelopen tijd is waargenomen, daarnaast komen er ook nog andere sequenties voor. De uitbraken passen bij het vogelgriepbeeld dat de Deskundigengroep Dierziekten heeft beschreven in haar risicobeoordeling van 14 november 2023. Daarin gaf de Deskundigengroep aan dat, omdat er een nieuwe virusvariant is gevonden, een toenemend aantal uitbraken zowel bij gehouden als bij wilde vogels wordt verwacht. Ook circuleert het virus bij wilde vogels weer in de voor HPAI bekende risicosoorten (eenden en ganzen).

Het Deskundigenberaad Zoönosen (DB-Z) heeft het risico van vogelgriep voor de algemene bevolking eerder ingeschat als ‘laag’ en voor mensen met beroepsmatig contact met pluimvee/besmette dieren ‘laag tot matig’. Uit de Staat van de Zoönosen 2022 blijkt dat de H5N1-variant van het vogelgriepvirus de opvallendste uitbraak van 2022 betrof.

Wilde dieren

Er wordt informatie gegeven over maatregelen voor wilde dieren, zoals de vogelgriep-app die voor alle betrokken partijen in het veld en ook burgers beschikbaar is. Ook wordt stilgestaan bij het opruimen van dode wilde vogels. Zo heeft het Landelijk platform vogelgriep in wilde dieren het afgelopen half jaar goede stappen gezet om de landelijke regie verder vorm te geven.

In het broedseizoen van 2022 heeft vogelgriep tot grote sterfte geleid in broedkolonies van de grote stern. Sterfte bestond uit nagenoeg alle kuikens en zo’n 80% van de broedvogels. Naar aanleiding daarvan is onderzocht wat de impact is van deze sterfte op de populatie van de grote stern in Nederland, en om te verkennen welk handelingsperspectief er in het algemeen is voor het omgaan met vogelgriep bij wilde vogels.

Vaccinatie van pluimvee

In het Intensiveringsplan is beschreven welke stappen er de komende periode worden gezet om vaccinatie van pluimvee mogelijk te maken. In 2022 is een wetenschappelijke proef uitgevoerd naar de effectiviteit van vaccinatie. Deze resultaten onder laboratoriumomstandigheden zijn gebruikt voor het opzetten van de veldproef, die is gestart op 15 september 2023. Deze veldproef is bedoeld om te onderzoeken of de twee vaccins ook effectief zijn onder veldomstandigheden. De proef duurt tot december 2025.

Draaiboek vogelgriep bij varkens

Voor de varkenshouderij is een draaiboek gemaakt voor het geval het virus daar wordt gevonden. Bij een onderzoek op negentig varkensbedrijven is geen vogelgriepvirus aangetoond. Hoewel de risico's klein zijn, wil het ministerie van LNV voorbereid zijn. Daarom blijft de monitoring op vogelgriep op varkensbedrijven bestaan, zowel via monitoring op antistoffen als op het virus zelf.

Bron introfoto: Grote sterns (©Stefan Zier via Pixabay)